Evan McGilvray - Marsz Czarnych Diabłów

Przeglądając w księgarni książki historyczne, natrafiłem na ciekawe wydanie utworu Evana McGilvray`a, które mnie zainteresowało. Sam tytuł był bardzo interesujący, bo wskazywał, że będzie to książka nawiązująca do historycznego znanego generała, jakim był Stanisław Maczek.

Główny bohaterem tej książki jest obywatel Holandii, generał Wojska Polskiego oraz kawaler Orderu Orła Białego. Młody Stanisław zaczął swoją karierę wojskową w Legionach Piłsudskiego, w czasie I wojny światowej brał udział w walkach po stronie Austro-Węgier potem, w 1919 roku, został awansowany przez Józefa Piłsudskiego na stopień kapitana, na polu walki o Czerniów. Dzięki znakomitej umiejętności dowodzenia udało się Stanisławowi przełamać front sowiecki w roku 1920, później 1 grudnia 1924 awansował na podpułkownika.

W 1939 r. Maczek wraz ze swą jednostką brał udział w walkach odwrotowych i działaniach opóźniających na rzecz Armii Kraków i Karpaty. Zadał niemieckiemu XXII Korpusowi Pancernemu ciężkie straty w bitwach pod Jordanowem, Wiśniczem, Rzeszowem i Łańcutem. 18 września z rozkazu Naczelnego Wodza zmuszony był wraz z całą jednostką przerwać walkę przekroczyć granicę polsko-węgierską. 15 listopada 1939, w uznaniu zasług, otrzymał awans do stopnia generała brygady. Za udział w wojnie obronnej 1939 otrzymał Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari.

W 1940 roku przedostaje się do Francji, gdzie zostaje dowódcą ośrodka wojskowego w Coëtquidan. 21 września dociera do Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymuje przydział na stanowisko dowódcy 2 Brygady Strzelców, którą później przekształca na słynną 1. Dywizję Pancerną.

1 sierpnia 1944 dywizja wylądowała w Normandii, w pobliżu Caen. Generał Maczek dowodził swą dywizją w zwycięskiej bitwie pod Falaise. Od 1945 roku pozbawiony świadczeń przysługujących żołnierzom alianckim, rozpoczął pracę jako sprzedawca, a następnie barman. Zmarł w wieku 102 lat w Edynburgu. Został pochowany na cmentarzu żołnierzy polskich w Bredzie.

Oceniając poświęcenie Maczka, który walczył na wielu frontach, możemy nazwać go bohaterem. Stanisław, jak i wielu innych dowódców, został pozbawiony obywatelstwa polskiego i skazany na zapomnienie, jednak miłość do ojczyzny pozwoliła i jemu i innym walczyć o wolność Polski, co czyni ich postępowanie jako chwalebne.

Odyseja Dywizji Pancernej Generała Maczka dała wyobrażenie o wojnie, jaką musieli stoczyć Polacy na innych frontach. Książka w szczegółowy sposób opisuje zmagania 1. Dywizji Pancernej w walkach na froncie zachodnim, choć żołnierze nie zawsze wychodzili z nich zwycięsko.

Podsumowując, książka Evana McGilvray`a jest dedykowana dla osób lubiących szczegółowe opisy bitew, rozkazy znanych oraz nieznanych dowódców, a nawet ukazane są szczegółowe statystyki. Sposób, w jaki autor opisał codzienne zmagania 1 Dywizji Pancernej, zachęca czytelnika do przeczytania tej książki.

Ernest Osiak
klasa 2Ta